XVI Europejski Kongres Gospodarczy

Transform today, change tomorrow. Transformacja dla przyszłości.

7-9 MAJA 2024 • MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KONGRESOWE W KATOWICACH

  • 18 dni
  • 21 godz
  • 12 min
  • 31 sek

NIK: Starostowie nie zapewnili prawidłowej rekultywacji wyrobisk

  • PAP/AT
  • Opublikowano: 12 lutego 2019 - 11:52
Starostowie nie zapewnili skutecznej i prawidłowej rekultywacji terenów po wydobyciu kopalin. W tej kwestii wykazali się całkowitą biernością - wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli.


  • Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę dotyczącą rekultywacji terenów po eksploatacji kopalin. Kontrola została przeprowadzona w sześciu województwach: kujawsko-pomorskim, łódzkim, mazowieckim, pomorskim, warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim.
  • Wykazała ona, że starostwa nie zapewniły skutecznej i prawidłowej rekultywacji terenów - poinformowała NIK.
  • Nie sprawdzano, czy wszystkie wyrobiska, na których zaprzestano wydobycia, były rekultywowane i czy odbywało się to zgodnie z przepisami - podała NIK.

Kontrolę dotyczącą rekultywacji terenów po wydobyciu kopalin NIK przeprowadziła w 24 starostwach powiatowych w sześciu województwach: kujawsko-pomorskim, łódzkim, mazowieckim, pomorskim, warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim. Wnioski z kontroli we wtorek prowadzący kontrolę olsztyński oddział NIK.

"Starostowie nie zapewnili skutecznej i prawidłowej rekultywacji terenów po wydobyciu kopalin. W tej kwestii wykazali się całkowitą biernością" - czytamy w raporcie pokontrolnym.

Obowiązek rekultywacji gruntów po wyrobiskach w całości spoczywa na przedsiębiorcy, który prowadził wydobycie kopalin. Przedsiębiorca ma obowiązek m.in. odbudować sieć dróg dojazdowych do wyrobiska, a zbocza i skarpy po wyrobisku zabezpieczyć przed erozją. Na starostwach powiatowych ciąży obowiązek dopilnowania rekultywacji terenu. "Tymczasem nie sprawdzano, czy wszystkie wyrobiska, na których zaprzestano wydobycia, były rekultywowane i czy odbywało się to zgodnie z przepisami" - stwierdziła NIK.

Niezrekultywowane od 2002 r. wyrobisko Łęgajny (fot. wykonana podczas kontroli NIK)
Niezrekultywowane od 2002 r. wyrobisko Łęgajny (fot. wykonana podczas kontroli NIK)

W raporcie pokontrolnym NIK stwierdziła, że "starostowie nienależycie wywiązywali się z obowiązku prowadzenia, co najmniej raz w roku, kontroli wykonania rekultywacji gruntów". Podano, że w latach 2013-2017, spośród 585 wyrobisk, które powinny być objęte kontrolami, w ogóle nie przeprowadzono kontroli 206 z nich co stanowi ponad 35 proc. wyrobisk. Rzadziej niż należy skontrolowano kolejnych 213 wyrobisk. "To powodowało, że starostowie nie wiedzieli, czy rekultywacja przebiega zgodnie z prawem" - podsumowano w raporcie. NIK podała, że starostowie ten stan rzeczy tłumaczyli m.in. brakami kadrowymi.

W ocenie NIK starostowie nie analizowali także, w których przypadkach wygasła koncesja na wydobycie kopalin i należałoby rozpocząć rekultywację terenu. "Czekali aż z wnioskiem o określenie warunków rekultywacji zgłoszą się sami przedsiębiorcy. W konsekwencji w stosunku do 67 wyrobisk o powierzchni 375 ha, które powinny zostać zrekultywowane nie wydano odpowiednich decyzji" - stwierdzili kontrolerzy NIK.

Obowiązek rekultywacji gruntów po wyrobiskach w całości spoczywa na przedsiębiorcy, który prowadził wydobycie kopalin. Na starostwach powiatowych ciąży obowiązek dopilnowania rekultywacji terenu  (fot. nik.gov.pl)
Obowiązek rekultywacji gruntów po wyrobiskach w całości spoczywa na przedsiębiorcy, który prowadził wydobycie kopalin. Na starostwach powiatowych ciąży obowiązek dopilnowania rekultywacji terenu (fot. nik.gov.pl)

Dodatkowo NIK zauważyła, że nawet jeśli dochodziło do kontroli wyrobisk, to nie zawsze były one wykonywane rzetelnie. "Pracownicy starostw, w większości przypadków (60 proc. badanych), nie korzystali bowiem z dokumentacji rekultywacji gruntów, a także z urządzeń pomiarowych umożliwiających prawidłową weryfikację powierzchni kontrolowanych terenów" - stwierdziła NIK i dodała, że kontrole te należałoby raczej określić mianem "oględzin".

Efektem kontroli jest wystąpienie Najwyższej Izby Kontroli do Ministra Środowiska z postulatami dotyczącymi wprowadzenia uregulowań "pozwalających na zastosowanie sankcji finansowych w przypadku niewykonania, w terminie do pięciu lat od zaprzestania działalności przemysłowej, rekultywacji gruntów po eksploatacji kopalin w odniesieniu do wszystkich gruntów" oraz "nałożenie obowiązku opracowania dokumentacji rekultywacji terenów poeksploatacyjnych w odniesieniu do wszystkich przedsiębiorców wydobywających kopaliny na podstawie koncesji udzielonej przez starostę".

W latach 2013-2017, spośród 585 wyrobisk, które powinny być objęte kontrolami, w ogóle nie przeprowadzono kontroli 206 z nich co stanowi ponad 35 proc. wyrobisk. Rzadziej niż należy skontrolowano kolejnych 213 wyrobisk (fot. nik.gov.pl)
W latach 2013-2017, spośród 585 wyrobisk, które powinny być objęte kontrolami, w ogóle nie przeprowadzono kontroli 206 z nich co stanowi ponad 35 proc. wyrobisk. Rzadziej niż należy skontrolowano kolejnych 213 wyrobisk (fot. nik.gov.pl)

"Nieprawidłowości ujawnione w toku kontroli NIK wskazują także na potrzebę wzmocnienia nadzoru wojewodów nad realizacją przez starostów zadań dotyczących rekultywacji gruntów po eksploatacji kopalin, które są zadaniami z zakresu administracji rządowej" - czytamy w raporcie pokontrolnym.

W Polsce, według danych GUS, na koniec 2016 r. grunty wymagające rekultywacji zajmowały powierzchnię blisko 65 tys. ha i w porównaniu ze stanem na koniec 2013 r. ich powierzchnia zwiększyła się o 3,7 tys. ha, tj. o ponad 6 proc. NIK zwróciła uwagę, że opuszczone kopalnie (np. żwirownie) mogą zagrażać bezpieczeństwu z uwagi na występujące tam osuwiska. Poza tym często stają się miejscem nielegalnego składowania śmieci i różnego rodzaju odpadów.

Nie przegap najważniejszych wiadomościObserwuj nas w Google NewsObserwuj nas w Google News

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!