Zmiany w prawie szansą na większe wykorzystanie metanu z kopalń

Zmiany w prawie szansą na większe wykorzystanie metanu z kopalń
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Niespełna trzecia część metanu, wydzielającego się przy eksploatacji węgla, jest ujmowana w specjalne instalacje. Z tego ponad połowa służy do produkcji ciepła i prądu. Planowane zmiany w prawie mają zwiększyć energetyczne wykorzystanie metanu.

"Dziś efektywność wykorzystania ujętego metanu przekracza 57 proc. Szacujemy, że dokonując niezbędnych inwestycji w tym zakresie, stosunkowo szybko można byłoby zwiększyć ten poziom do ponad 80 proc." - powiedział PAP wicedyrektor departamentu górnictwa w Wyższym Urzędzie Górniczym (WUG), Marek Jarczyk.

Z danych WUG wynika, że ilość wydzielającego się przy wydobyciu węgla metanu stale rośnie, mimo malejącej liczby kopalń i ilości węgla. W ciągu minionych 10 lat z 57 kopalń zostało 31, a roczne wydobycie zmniejszyło się z prawie 116 mln ton węgla do ponad 83 mln ton. Tymczasem na tonę węgla wydobytego przypada dziś 10,5 m sześc. metanu, wobec 6,6 m sześc. 10 lat temu.

Z pokładów metanowych pochodzi 80 proc. polskiego węgla. Tylko w czterech kopalniach nie ma tego gazu. W 15 obowiązuje najwyższa, czwarta kategoria zagrożenia metanowego. Metanu przybywa m.in. dlatego, że wydobycie prowadzone jest coraz głębiej; rocznie średnia głębokość wydobycia zwiększa się o ok. 6-8 m.

W ubiegłym roku podczas eksploatacji wydzieliło się 880,9 mln m sześc. metanu, z czego 274,2 mln m sześc., czyli niespełna jedna trzecia, trafiło do instalacji odmetanowania. Pozostała część została wyprowadzona do atmosfery drogą wentylacyjną, szkodząc klimatowi, bo potencjał cieplarniany metanu jest 21-krotnie większy niż w przypadku dwutlenku węgla.

Wartość opałowa metanu jest ponad dwukrotnie większa niż węgla, a spalanie tego gazu powoduje mniejsze zanieczyszczenia. Specjaliści wyliczyli, że koszt uzyskania jednego gigadżula energii z metanu jest o ok. 30 proc. niższy niż węgla. Stąd inicjatywy służące do energetycznego wykorzystania tego gazu. Pierwszy silnik gazowy pojawił się w 1997 r. w należącej do Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW) kopalni "Krupiński".

Dziś JSW zdecydowanie dominuje wśród spółek węglowych w gospodarczym wykorzystaniu metanu. Służy on do produkcji prądu i ciepła w większości kopalń spółki, a w największej z nich - "Pniówek" - zasila także klimatyzację kopalni. Efektywność wykorzystania ujętego metanu w niektórych kopalniach JSW przekracza 85 proc. Zajmuje się tym należąca do JSW Spółka Energetyczna Jastrzębie.

Jastrzębska spółka - jak powiedziała PAP jej rzeczniczka, Katarzyna Jabłońska-Bajer - rozważa kolejne projekty związane z wykorzystaniem metanu, nie tylko na potrzeby własne kopalń, ale także na potrzeby gospodarki komunalnej Jastrzębia Zdroju. Chodzi np. o potencjalną eksploatację metanu ze złóż nieczynnej kopalni "Moszczenica".

Nowe instalacje służące wytwarzaniu energii z metanu pojawiają się również w kopalniach największej górniczej spółki - Kompanii Węglowej. Niedawno w należących do niej kopalniach "Szczygłowice" i "Sośnica-Makoszowy" uruchomiono agregaty, dzięki którym kopalnie te wytwarzają prąd.

W przyszłym roku zasilany metanem agregat kogeneracyjny, czyli służący do łącznej produkcji prądu i ciepła, zamierza uruchomić Zakład Energetyki Cieplnej w Katowicach, który odbiera metan z kopalni "Mysłowice-Wesoła", należącej do Katowickiego Holdingu Węglowego.

Są jednak kopalnie - "Wujek", "Chwałowice", "Knurów" i "Rydułtowy-Anna" - gdzie, według danych WUG, metan, choć ujmowany w instalacje, nie jest w ogóle wykorzystywany, ale odprowadzany do atmosfery wraz ze zużytym powietrzem. Budowa instalacji energetycznych kosztowałaby po kilka milionów złotych.

Wykorzystanie metanu do produkcji prądu i ciepła nie jest tanie, m.in. z powodu wysokich kosztów utrzymania służącej temu infrastruktury oraz kosztów samych silników czy turbin gazowych. Środowisko górnicze od kilku lat postulowało, by prąd z metanu uznać za tzw. zieloną energię, uprzywilejowaną na energetycznym rynku. Przygotowana przez rząd nowelizacja prawa energetycznego częściowo spełnia ten postulat.

Rząd przyjął projekt zmian w prawie energetycznym wiosną tego roku. Po przyjęciu przez Sejm nowe rozwiązania mają zacząć obowiązywać od 2010 r. Jednym z nich jest wsparcie dla wykorzystywania w celach energetycznych metanu, wychwytywanego w kopalniach węgla kamiennego. Jednak jako odnawialna ma być traktowana jedynie energia z metanu, wytworzona w tzw. kogeneracji, czyli łącznej produkcji prądu i ciepła. Taka energia będzie mogła liczyć na specjalny certyfikat.

Certyfikaty Urzędu Regulacji Energetyki, podobnie jak w przypadku innych uprzywilejowanych rodzajów energii, będą objęte obowiązkiem zakupu przez dystrybutorów po określonej cenie, lub wniesienia stosownej tzw. opłaty zastępczej. Takie wsparcie energii z metanu ma zachęcić do inwestowania w jej rozwój.

Przedstawiciele środowiska górniczego są zadowoleni z propozycji zmiany prawa, choć przekonują, że zachęta do inwestowania w prąd z metanu byłaby jeszcze większa, gdyby certyfikat otrzymała nie tylko energia z metanu, ale i sam gaz ze stacji odmetanowania. Tak będzie np. w przypadku biogazu rolniczego, gdzie premiowane ma być zarówno jego pozyskanie, jak i pochodząca z niego energia.

Wsparcie ukierunkowane jedynie na energię z metanu spowoduje, że nie otrzymają go te kopalnie, które nie produkują z tego gazu prądu i ciepła, ale sprzedają zewnętrznym kontrahentom, wśród których są zakłady chemiczne, rafineria i huta, gdzie gaz ten jest wykorzystywany w procesach technologicznych.

Zobacz co na ten temat pisaliśmy na wnp.pl: Będzie wsparcie dla wykorzystywania metanu z kopalń węgla
wykorzystywania
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Zmiany w prawie szansą na większe wykorzystanie metanu z kopalń

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!