NIK: dotąd nieskuteczne działania ws. problemów społecznych Bytomia

NIK: dotąd nieskuteczne działania ws. problemów społecznych Bytomia
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Dotychczasowe działania dotyczące problemów społecznych Bytomia, choć zgodne z przygotowanymi programami i oparte o rzetelne rozpoznanie potrzeb, nie przyniosły poprawy sytuacji życiowej mieszkańców – wskazała Najwyższa Izba Kontroli.

Bytom nadal traci funkcje społeczne oraz gospodarcze i wymaga pilnej rewitalizacji - oceniła NIK, podsumowując kontrolę prowadzonych w latach 2010-2014 działań administracji samorządowej i rządowej w tej sprawie. Bytomski samorząd obecnie przygotowuje 7-letni program kompleksowej rewitalizacji i odnowy miasta - obejmujący lata 2016-2022.

Do czasu nadania depeszy PAP nie uzyskała komentarza przedstawicieli władz miasta nt. ogłoszonych we wtorek wniosków z kontroli NIK.

Jak podał Przemysław Witek z katowickiej delegatury NIK, podczas kontroli dotyczącej rozwiązywania problemów społecznych w szczególnie dotkniętym skutkami transformacji gospodarczej Bytomiu, diagnozowano pracę ośmiu podmiotów realizujących zadania z zakresu polityki rozwoju, pomocy społecznej oraz rynku pracy.

Kontrolerzy NIK sprawdzili działania ministerstwa infrastruktury i rozwoju, trzech jednostek samorządu wojewódzkiego (urząd marszałkowski, Wojewódzki Urząd Pracy, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej) oraz czterech miejskich (Urząd Miejski, Powiatowy Urząd Pracy, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie oraz Centrum Integracji Społecznej).

Ustalenia uzupełniono opiniami z przeprowadzonego na zlecenie NIK przez Uniwersytet Śląski badania ankietowego na próbie 415 mieszkańców Bytomia, 200 mieszkańców będących klientami MOPR i 200 będących klientami PUP. "Ankietowani ocenili warunki życia w mieście bardzo krytycznie, wyrażając jednocześnie przekonanie, że w nieodległych miastach żyje się lepiej" - podała NIK.

Podsumowując kontrolę przedstawiciele Izby uznali, że organy administracji samorządowej i rządowej rzetelnie diagnozowały lokalne problemy społeczne i ekonomiczne. Dokumenty strategiczne na poziomie krajowym i regionalnym oraz programowe, przygotowane w ministerstwie, województwie i mieście, "były spójne i odzwierciedlały podejście do polityki regionalnej obowiązujące w Unii Europejskiej".

Według NIK założenia poszczególnych projektów, programów i działań dotyczących pomocy społecznej czy wsparcia na rynku pracy, w tym adresowanych do mieszkańców Bytomia, były realizowane, jednak ich wpływ na sytuację społeczną i ekonomiczną "był ograniczony i przynosił najczęściej krótkoterminowe efekty".

"Niewystarczająca była skala prowadzonych przedsięwzięć, a także ich ukierunkowanie na rozwiązanie konkretnych problemów. Koncentrowano się na świadczeniu usług dzięki zaangażowaniu środków finansowych, zamiast na efektach. Nie sprawdzano (...) czy realizowane działanie przyczyniło się do trwałego przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej konkretnych mieszkańców lub czy osiągnięto w wyniku podejmowanych działań np. długotrwałe zatrudnienie konkretnego bezrobotnego" - pisze NIK.

"Utrwalanie się i pogłębianie w badanym okresie negatywnych zjawisk społecznych, takich jak trwałe bezrobocie, wykluczenie społeczne, bieda czy długa lista osób oczekujących na mieszkanie było wynikiem nie tylko przemian ekonomicznych w kraju, ale też błędów popełnionych przez władze samorządowe w zakresie zarządzania strategicznego oraz braku konsekwentnej polityki miasta na rzecz pobudzenia rozwoju gospodarczego" - zdiagnozowali kontrolerzy Izby.

NIK miała zastrzeżenia m.in. do jakości dokumentów strategicznych urzędu miejskiego - zdaniem kontrolerów Izby zbyt ogólnych i pomijających zróżnicowanie pomiędzy różnymi obszarami Bytomia (głównie w kwestii natężenia bezrobocia). Nie wskazywano w nich hierarchii celów; nie badano postępów w realizacji założeń czy ich oddziaływania na sytuację mieszkańców.

"Przykład Bytomia wskazuje, że w sytuacji, gdy problemy społeczne miasta osiągnęły tak duże natężenie, działania prowadzone dla ich rozwiązania za pomocą standardowych narzędzi polityki społecznej nie spowodowały ograniczenia negatywnych tendencji na rynku pracy, poziomu ubóstwa czy poprawy dostępności do zasobów mieszkaniowych" - stwierdziła NIK.

W tej sytuacji Izba zwróciła się do prezydenta Bytomia o zwiększenie intensywności prowadzonych działań naprawczych w oparciu o program wyprowadzenia Bytomia z obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej, a także o zapewnienie rzetelnego monitoringu i oceny stopnia osiągania celów przyjętych w strategicznych i programowych dokumentach miasta.

Izba wystąpiła ponadto do marszałka woj. śląskiego o skorzystanie z uprawnienia do stworzenia przewidzianego w ustawie o promocji zatrudnienia programu regionalnego, z którego korzystaliby głównie mieszkańcy Bytomia.

Od wielu miesięcy miasto przygotowuje 7-letni program kompleksowej rewitalizacji i odnowy (2016-2022). Ogółem na działania związane z szeroko pojętą rewitalizacją samorząd ma dysponować mniej więcej miliardem zł. Na ten rok Bytom ma zabezpieczone środki na prace dot. przedsięwzięć prostych w przygotowaniu - niewymagających działań społecznych (m.in. termomodernizacje, odnowa zabytków, bioróżnorodność).

Rewitalizacja m.in. tkanki miejskiej związana np. z kamienicami w śródmieściu - jako działania wymagające włączenia mieszkańców - będzie realizowana od lat 2017-2018.

Pod kątem m.in. działań rewitalizacyjnych przewidzianych do finansowania w ramach Obszaru Strategicznej Interwencji (z pulą ok. 400 mln zł) powstaje Gminny Program Rewitalizacji (GPR). To dokument niezbędny dla przygotowania i finansowania środkami unijnymi działań tego typu, programujący planowane działania, do 2022 r.

Wśród działań związanych z przygotowywaniem GPR miasto z końcem czerwca zakończyło przyjmowanie pomysłów mieszkańców do tego dokumentu. Ponadto od 18 maja do 15 lipca trwa cykl 35 spotkań konsultacyjnych z bytomianami. W 2015 r. mieszkańcy wypełniali już ankietę związaną z planami rewitalizacji, w której pisali o głównych potrzebach. Wśród nich znalazły się m.in. zwiększenie liczby miejsc pracy, poprawa jakości mieszkań czy odnowa zabytków.

Z ok. miliarda złotych na działania związane z szeroko pojętą rewitalizacją Bytomia ponad 400 mln zł (100 mln euro) to dedykowane miastu środki unijne w ramach Obszaru Strategicznej Interwencji (OSI). Kolejne ponad 200 mln zł ma pochodzić z puli na Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT - narzędzie współpracy samorządów w całym kraju). Pozostała część to m.in. ogólnodostępne fundusze w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-2020.

NIK przypomina m.in., że w następstwie przemian gospodarczych po 1990 r. z sześciu bytomskich kopalń ostatecznie zlikwidowano pięć, czego konsekwencją była utrata pracy przez kilkadziesiąt tysięcy osób. Mieszkańcy z powodów społeczno-ekonomicznych zaczęli wyjeżdżać do innych miast regionu lub za granicę. Również niż demograficzny oraz zmiany administracyjne spowodowały, że liczba mieszkańców Bytomia w latach 1995-2014 spadła o jedną czwartą.

NIK zapowiedziała na 2017 r. kontrolę diagnozującą przyczyny zróżnicowania społeczno-gospodarczego polskich miast, z których część w ostatnim dziesięcioleciu widocznie rozwijała się, a w innych dominowały procesy ubożenia mieszkańców. Przy tej okazji Izba zbada skuteczność działań mających rozwiązywać problemy miast i ich mieszkańców.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: NIK: dotąd nieskuteczne działania ws. problemów społecznych Bytomia

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!