Naukowcy opracują rozwiązania poprawiające bezpieczeństwo w kopalniach

Naukowcy opracują rozwiązania poprawiające bezpieczeństwo w kopalniach
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Współpracujący z górnictwem naukowcy mają znaleźć innowacyjne rozwiązania służące m.in. lepszej ocenie i zwalczaniu podziemnych zagrożeń związanych z metanem, pożarami czy wysoką temperaturą. Badania w tym zakresie mają kosztować ok. 26-28 mln zł.

Najpilniejsze dla polskiego górnictwa tematy badawcze wskazał specjalny zespół, powołany w resorcie nauki i szkolnictwa wyższego. Określono sześć obszarów badawczo-rozwojowych, których realizację ma koordynować komitet sterujący. O jego powołanie wystąpił do minister Barbary Kudryckiej prezes Wyższego Urzędu Górniczego (WUG), Piotr Litwa.

Według prezesa, zadaniem pracującego od jesieni ubiegłego roku zespołu było określenie najpilniejszych obszarów badawczych i wyznaczenie priorytetów. To wstęp do starań o realizację projektów badawczo-rozwojowych, najbardziej potrzebnych dla poprawy bezpieczeństwa górników. Powołanie komitetu sterującego ma być kolejnym krokiem w tym kierunku

Prace naukowe dotyczące bezpieczeństwa w kopalniach w wielu przypadkach wynikają z zaleceń specjalnych komisji, które w ostatnich latach wyjaśniały przyczyny górniczych tragedii. W ciągu minionych 10 lat prezes WUG powołał 19 takich komisji; 16 z nich dotyczyło kopalń węgla kamiennego. Komisje te wypracowały 252 wnioski, z których aż 63 dotyczyły środowiska naukowego. Jednak tylko 26 z nich udało się zrealizować.

W wielu przypadkach poszczególne instytuty naukowo-badawcze nie były w stanie, finansowo i organizacyjne, udźwignąć ciężaru zalecanych badań. Tymczasem postulaty wielu komisji powypadkowych powtarzały się. Teraz, z inicjatywy prezesa WUG, po raz pierwszy powołano zespół, który określił wiodące tematy badań - mają wyniknąć z nich konkretne projekty.

"Analizując i porównując wnioski dotyczące przyczyn i okoliczności poważnych wypadków w zakładach wydobywczych w ostatnich 10 latach zauważaliśmy, że niektóre z nich się powtarzają. W naszym przekonaniu oznaczało to, że pracodawcy górniczy sami nie radzą sobie z rozwiązaniem tych problemów. Ujawniły się obszary niewystarczającego wsparcia nauki dla górnictwa" - ocenił Litwa.

Wśród tematów badań są m.in. te wynikające z zaleceń specjalnej komisji, która w 2008 r. wyjaśniała przyczyny katastrofy w kopalni "Borynia" w Jastrzębiu Zdroju. Wybuch metanu zabił tam wówczas sześciu i ranił kilkunastu górników. Prace tamtej komisji nie dały jednoznacznej odpowiedzi, co spowodowało tragedię. Eksperci uznali, że do wybuchu przyczynił się splot niekorzystnych czynników i postawili trzy hipotezy dotyczące przyczyn. Jednocześnie zalecono prace nad tym, aby do minimum doprowadzić ryzyko tego typu zdarzeń.

Zespół wskazał m.in., że należy przygotować podstawy nowej kategoryzacji zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych. Mają być też opracowane nowe zasady projektowania tzw. rozcinki złoża oraz likwidacji wyrobisk w warunkach zagrożenia pożarowego i metanowego. Chodzi przede wszystkim o odpowiedź na pytanie, jak skutecznie przewietrzać takie miejsca - także wtedy, gdy jest to w wyrobiskach, gdzie nie sięgają kopalniane szyby.

Inne proponowane tematy badawcze dotyczą m.in. metod pobierania prób powietrza i interpretacji wyników pomiarów (to ważne dla oceny zagrożenia metanowego i pożarowego), zasad pomiarów i kontroli parametrów przepływu powietrza w wyrobiskach oraz efektywnych metod odmetanowania górotworu w warunkach dużej koncentracji wydobycia. Potrzebne są także skuteczne metody zwalczania zagrożenia klimatycznego, szczególnie tam, gdzie naturalna temperatura górotworu jest wysoka.

Działający w resorcie nauki zespół pracował pod przewodnictwem prof. Andrzeja Szczepańskiego z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a jego członkami byli: prezes WUG Piotr Litwa, prof. Wacław Dziurzyński z Polskiej Akademii Nauk, prof. Paweł Krzystolik z Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach oraz dr Stanisław Trenczek z Instytutu Technik Innowacyjnych Emag.

Zespół rekomendował powołanie komitetu sterującego ds. służących górnictwu projektów. W jego składzie powinni znaleźć się m.in. przedstawiciele Rady Nauki oraz reprezentanci najsilniejszych jednostek naukowych współpracujących z górnictwem, praktycy i przedstawiciele nadzoru górniczego.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Naukowcy opracują rozwiązania poprawiające bezpieczeństwo w kopalniach

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!