Kruszywa łamane w likwidacji wielkowymiarowych płytkich pustek podziemnych

Kruszywa łamane w likwidacji wielkowymiarowych płytkich pustek podziemnych
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Przy pracach zabezpieczających powierzchnię terenu narażoną na występowanie deformacji nieciągłych, takich jak wypełnianie płytkich pustek podziemnych oraz likwidacja starych zrobów i wyrobisk górniczych, stosowane są powszechnie mieszaniny drobnofrakcyjne, sporządzane najczęściej z popiołów lotnych lub handlowych spoiw mineralnych. W niektórych sytuacjach korzystne może być zastosowanie kruszyw lub odpadów skalnych o odpowiednim uziarnieniu w celu uzyskania większej skuteczności prac zabezpieczających i ograniczenia ich kosztów. W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych dotyczących zestalania szkieletu kruszywa skalnego mieszaninami popiołowo-wodnymi oraz omówiono warunki stosowania kruszyw jako pomocniczego materiału do wypełniania pustek podziemnych.

1. Wstęp

Górnictwo rud metali i węgla kamiennego na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) pozostawiło po sobie ogromne liczby pustek i stref rozluźnień w górotworze, które - w przypadku niewielkiej głębokości prowadzenia historycznej eksploatacji złóż - stwarzają obecnie poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa ludności i użytkowania obiektów powierzchniowych, a także ograniczają możliwości adaptacji zdegradowanych terenów pogórniczych do współczesnych form ich zagospodarowania [5, 11, 12].

Do wypełniania różnego rodzaju pustek i stref rozluźnień związanych z działalnością górniczą powszechnie stosowane są mieszaniny wody i materiałów drobnoziarnistych, zwykle wykazujących właściwości wiążące (np. [14, 16]). Pośród wielu czynników, dzięki którym mieszaniny drobnofrakcyjne nadają się do wypełniania pustek i stref rozluźnień, można wymienić m.in. łatwość ich transportu do miejsc przeznaczenia oraz swobodny rozpływ w wypełnianej przestrzeni.

Ten ostatni czynnik zapewnia możliwie szczelne wypełnienie pustek o nieregularnych kształtach i znacznej rozpiętości pionowej - np. hydraulicznie połączonych pozostałości wyrobisk na różnych poziomach (rys. 1A), wydłużonych - np. pozostałości po wyrobiskach chodnikowych (rys. 1B), a także takich, które zostały nawiercone otworami wiertniczymi w niekorzystnym dla ich wypełniania miejscu (rys. 1C).

Mieszaniny takie mogą być też stosowane do wypełniania stref rozluźnień i pustek o niewielkich rozmiarach.

2. W pływ połączeń hydraulicznych w górotworze na skuteczność likwidacji pustek i stref rozluźnień

Celem likwidacji pustek i stref rozluźnień jest ich szczelne wypełnienie i wzmocnienie otaczającego górotworu za pomocą materiału zapewniającego stateczność nadległych warstw górotworu. Można to osiągnąć, wykorzystując mieszaniny o specjalnie dobranych dla danych warunków zastosowania właściwościach fizycznych i mechanicznych.

Pustki i strefy rozluźnień mogą występować pojedynczo lub tworzyć sieci hydraulicznie połączonych struktur o złożonej geometrii oraz znacznej rozpiętości pionowej i poziomej, odpowiadającej zakresowi dokonanej eksploatacji podziemnej, rodzajowi wyrobisk górniczych i stanowi ich zachowania. W praktyce robót związanych z ich likwidacją w miejscu projektowanego obiektu budowlanego, wykonawcy obiektu zależy zwykle na zabezpieczeniu określonego obszaru. W przypadku istnienia połączeń hydraulicznych pustek i stref rozluźnień przewidzianych do wypełnienia z niezlikwidowanymi wyrobiskami na większych głębokościach lub na znacząco większym obszarze, prace zabezpieczająco-likwidacyjne, prowadzone za pomocą mieszanin drobnofrakcyjnych, są utrudnione (rys. 2a). Tłoczona do otworów mieszanina może przepływać do wyrobisk bądź ich pozostałości położonych niżej lub poza pożądanym obszarem, utrudniając wypełnienie płytkich pustek w obszarze ich oddziaływania na powierzchnię i prowadząc do ponoszenia przez inwestora znaczących strat finansowych [15]. W takim przypadku stosuje się tzw. tamponowanie dna otworów iniekcyjnych, które ogranicza "ucieczkę" materiału podsadzkowego.

W warunkach GZW sytuacje takie mają miejsce podczas wykonywania prac zabezpieczających na obszarach wielopoziomowej eksploatacji z zawałem stropu pokładów węgla i złóż rud metali. Istnieją udokumentowane przypadki, kiedy łączna chłonność otworów znacznie przekracza wstępnie oszacowaną kubaturę pustek dla wyznaczonego obszaru prac likwidacyjno-zabezpieczających [14, 15]. Likwidacja rozległych systemów pustek i stref rozluźnień jest niewątpliwie korzystna z punktu widzenia szeroko rozumianego przywracania użyteczności terenów pogórniczych, natomiast w przypadku realizacji konkretnej inwestycji uzasadnione jest ograniczenie zakresu prac likwidacyjnych do wybranego obszaru, przy zapewnieniu skutecznej eliminacji pustek w jego obrębie.

Rozważania przedstawione w dalszej części artykułu dotyczą sposobu wykorzystania kruszyw łamanych do wypełniania pustek o dużych wymiarach z jednoczesnym wyeliminowaniem niekontrolowanego rozpływu drobnofrakcyjnej mieszaniny wypełniającej.

3. C harakterystyka korków z kruszywa i sposób ich wytwarzania w wielkowymiarowych pustkach podziemnych

W przypadku wypełniania większych pustek podziemnych, korzystnym rozwiązaniem może być wykorzystanie kruszyw w formie stożków nasypowych, które po doszczelnieniu szybko zestalającą się mieszaniną, tworzą uszczelnienie ograniczające nadmierny rozpływ typowych mieszanin drobnofrakcyjnych (rys. 2b). Mieszaniny wykorzystywane do doszczelnienia korka z kruszywa powinny charakteryzować się krótkim czasem wiązania i wytrzymałością większą niż typowa mieszanina drobnofrakcyjna, stosowana do wypełniania pustek i stref rozluźnień.

Kruszywa przeznaczone do wykorzystania przy likwidacji większych, płytkich pustek powinny spełniać kilka podstawowych warunków. Istotne jest, aby ich ziarna były ostrokrawędziste, o raczej nieregularnych kształtach (kruszywa łamane). Kruszywa takie charakteryzują się większym kątem tarcia wewnętrznego i w konsekwencji zapewniają większą stateczność zasypu. Z uwagi na to, że kruszywo jest istotnym elementem wypełnienia pustki, powinno ono wykazywać możliwie duże wartości parametrów wytrzymałościowych, w tym odporność na kruszenie krawędzi (ścieranie) oraz na działanie wody [4]. Inną korzystną cechą kruszyw łamanych jest chropowatość powierzchni ziaren, która zwiększa przyczepność substancji wiążącej (np. zaczynu cementowego), a tym samym wpływa korzystnie na wytrzymałość wytworzonego w ten sposób zasypu.

Przy doborze kruszywa do wypełniania płytkich pustek podziemnych istotne jest również, aby charakteryzowało się ono jak największym udziałem przestrzeni międzyziarnowych w stosunku do całkowitej objętości zasypu. Według normy [9] wskaźnikiem opisującym objętość pustych przestrzeni w bryle nasypu jest jamistość j, określająca udział pustych przestrzeni w bryle nasypu w stanie luźnym według zależności:

Najlepsze warunki wypełnienia przestrzeni międzyziarnowych mieszaniną drobnoziarnistą zapewniają nasypy charakteryzujące się dużą jamistości ą. Dostępne na rynku kruszywa budowlane charakteryzują się jamistością w zakresie od około 28 do nawet 50%, w zależności od uziarnienia i kształtu ziaren, przy gęstości nasypowej w zakresie od około 1400 do 1800 kg/ m3 i gęstości właściwej wynoszącej przeważnie około 2600 kg/m3.

Oprócz objętości przestrzeni międzyziarnowych w bryle zasypu (jamistości) istotne są również ich wymiary, które powinny być wystarczające do swobodnej migracji mieszaniny zestalającej. Biorąc pod uwagę ograniczenia związane ze średnicą rur stosowanych do wypełniania pustek podziemnych oraz dostępnymi granulacjami kruszyw, wynikającymi z obowiązujących norm, do wypełniania pustek podziemnych najbardziej korzystne są kruszywa grube, o uziarnieniu 16,0-31,5 mm, przeznaczone do wytwarzania betonu wg normy [8]. W ich przypadku górna granica uziarnienia spełnia wymóg dotyczący transportu materiałów ziarnistych w rurociągach, według którego rozmiar największych brył transportowanego materiału nie może przekraczać 1/3 wewnętrznej średnicy rurociągu. Do likwidacji pustek podziemnych stosuje się bowiem zwykle rury o średnicy wewnętrznej od 100 do 120 mm. Najkorzystniejsze efekty zastosowania kruszyw przy wypełnianiu pustek można uzyskać, stosując możliwie jak największą średnicę rurociągu dla największej dopuszczalnej średnicy kruszywa [17].

Usypanie stożka z kruszywa na dnie pustki nawierconej przez otwór iniekcyjny możliwe jest zarówno metodą hydrauliczną, jak i na sucho. W przypadku wprowadzania do pustki kruszywa wraz z wodą lub mieszaniną popiołowo-wodną, energia kinetyczna strumienia cieczy oraz zwilżenie kruszywa, powodujące zmniejszenie kąta jego usypu, będą powodowały większy rozrzut kruszywa i w rezultacie utworzony zasyp będzie szerszy u podstawy, a kruszywo zostanie lepiej rozprowadzone na dnie pustki niż w przypadku wprowadzania na sucho. Przy hydraulicznym transporcie kruszywa istnieje także mniejsze prawdopodobieństwo zablokowania rurociągu pionowego przez "zakleszczenie" się fragmentów kruszywa.

4. Teoretyczna ocena rozmiarów korków z kruszywa w pustkach podziemnych

Przy hydraulicznym transporcie kruszywa bryła, jaką utworzy wprowadzone do pustki kruszywo, będzie miała charakter nieregularny, o praktycznie niemożliwym do przewidzenia zasięgu poziomym, z wyjątkiem zastosowania w wyrobiskach poziomych o stosunkowo dobrze zachowanych przekrojach poprzecznych.

Transport kruszywa na sucho przez otwór iniekcyjny odbywa się na zasadzie spadku swobodnego i tworzenia się stożka zasypowego na dnie otworu. Pod względem sposobu ulokowania zasypu z kruszywa w pustce można wyróżnić dwie metody jego wykonania: - z pionowym zasypem materiału przez wylot rurociągu w otworze roboczym (rys. 3a), - z poziomym zasypem materiału za pomocą wyrzutnika umieszczonego przy wylocie rurociągu (rys. 3b).

W pierwszym przypadku na dnie pustki pod wylotem otworu tworzy się stożek zasypowy (o ile wymiary pustki na to pozwalają), w którym kąt nachylenia pryzmy kruszywa odpowiada w przybliżeniu jego kątowi tarcia wewnętrznego. Rozmiar powierzchni dna pustki pokrytej kruszywem zależy od odległości dna pustki od wylotu rurociągu z otworu wiertniczego hp oraz kąta tarcia wewnętrznego kruszywa φ. Maksymalny promień zasięgu rozrzutu kruszywa Rz wynosi: 
Poziomy wysyp kruszywa można zastosować przy podsadzaniu pustek o dużych rozmiarach. Dokonując obrotu rury z umieszczonym na jej końcu wyrzutnikiem, można uzyskać zasyp w kształcie dookólnej pryzmy, której przekrój przedstawia rys. 3b. Maksymalny zasięg rozrzutu kruszywa odpowiada w tym przypadku zasięgowi rzutu poziomego Zk kruszywa, powiększonemu o odległość wynikającą z profilu zbocza zasypu. Maksymalna wysokość dookólnej pryzmy zasypu określona jest pionową odległością między wylotem wyrzutnika a dnem pustki. Uwzględniając wymienione czynniki, w przypadku zastosowania wyrzutnika poziomego promień zasięgu rozrzutu kruszywa Rp wyniesie: 
Prędkość pozioma brył kruszywa na wylocie z wyrzutnika uzależniona jest od prędkości, jakiej nabierają one na drodze od wlotu otworu na powierzchni do głębokości, na której zamontowany jest wyrzutnik. Teoretycznie, bryły kruszywa powinny osiągać prędkość poziomą v0 w przybliżeniu równą prędkości swobodnego spadku vk z wysokości Hk (głębokości otworu): 
W rzeczywistości prędkość pozioma kruszywa, uzyskana przez odbicie opadającego materiału na płycie wyrzutnika, jest znacznie mniejsza od prędkości swobodnego spadku vk. Część energii kinetycznej kruszywa tracona jest bowiem na kruszenie powierzchni przy zderzeniach z innymi fragmentami oraz ze stalową powierzchnią wyrzutnika podczas uderzenia o jego powierzchnię. Straty energii związane są także z przekazaniem jej części na elementy wyrzutnika i ścianki rury przez ich ścieranie oraz w formie energii mechanicznej (wibracji) i cieplnej.

Doświadczenie polegające na pomiarze odległości upadku pojedynczego, spadającego z ustalonej wysokości fragmentu kruszywa odbitego od nachylonej pod kątem 45o płyty stalowej wskazuje, że rzeczywisty zasięg poziomy rozrzutu wynosi od około 30% (dla ostrokrawędzistego kruszywa łamanego, węglanowego, o niskiej odporności na ścieranie) do 50% (kruszywo w stanie naturalnym - otoczaki granitowe o gładkiej powierzchni i wysokiej odporności na ścieranie) jego wartości teoretycznej. Zasięg poziomy rozrzutu kruszywa jest dodatkowo ograniczony wzajemnymi oddziaływaniami pomiędzy zderzającymi się fragmentami kruszywa w strefie wyrzutnika.

5. Iniekcja zasypu z kruszywa mieszaniną szybkowiążącą

Po wykonaniu zasypu z kruszywa należy przeprowadzić jego zestalenie i doszczelnienie za pomocą mieszaniny zapewniającej krótki czas wiązania i jak najniższą rozmakalność (ubytek wytrzymałości zestalonej mieszaniny pod wpływem wody wg [10]). W tym celu do otworu podaje się niewielką, odpowiednią do kubatury zasypu ilość zaczynu cementowego lub popiołowo-cementowego.

Powinno w nim następować możliwie jak najszybsze wiązanie w celu jego uszczelnienia [1]. Kontynuacja procesu wypełniania pustki po wykonaniu w niej korka z kruszywa możliwa jest dopiero po związaniu wstępnie wprowadzonej porcji szybkowiążącego zaczynu. W tej fazie przeprowadza się szczelne wypełnianie pozostałej objętości pustki.

5.1. Badania laboratoryjne przepływu mieszaniny drobnofrakcyjnej przez model zasypu z kruszywa

Całkowity strumień mieszaniny wnikającej w strukturę przestrzeni międzyziarnowych rozkłada się na wiele pojedynczych strug, przepływających z różnymi prędkościami, mniejszymi od prędkości początkowej strumienia na powierzchni zasypu. Zmienność dróg i prędkości przepływu tworzy zróżnicowane warunki osiadania części stałych. Ponadto, następuje także wypełnianie pustek bezodpływowych.

W celu określenia wpływu podstawowych właściwości fizycznych mieszanin drobnofrakcyjnych oraz intensywności przepływu na przebieg wypełniania przestrzeni międzyziarnowych, przeprowadzono badania laboratoryjne przepływu wybranych rodzajów mieszanin przez modelową warstwę kruszywa [7]. W modelu laboratoryjnym mieszanina przepływała przez rurę o długości 1500 mm i średnicy 172 mm, wypełnioną kruszywem o uziarnieniu od około 80 do 120 mm, dla którego jamistość wynosiła j = 50% (rys. 4). Mieszanina przepływała przez modelową warstwę kruszywa swobodnie, pod wpływem zróżnicowanej wysokości słupa ciśnienia hydrostatycznego, zmieniającego się od około 631 mm - dla nachylenia warstwy wynoszącego 5o, do 1250 mm - dla nachylenia 30o. Mieszaniny użyte w badaniach sporządzono z jednego rodzaju popiołu lotnego i w proporcjach zapewniających uzyskanie rozlewności 180, 210 i 250 mm, dla których ustalono wartości gęstości oraz parametrów reologicznych. W każdym pomiarze realizowano przepływ trwający przez czas 60 s. Średnią prędkość przepływu przyjęto na podstawie natężenia wypływu mieszaniny z modelu i średniej całkowitej powierzchni przekroju przestrzeni międzyziarnowych w modelu.

W rezultacie badań ustalono, w jakich warunkach następowało najbardziej intensywne wypełnianie przestrzeni międzyziarnowych modelowej warstwy kruszywa.

Efekt ten określano przez pomiar spadku gęstości (oraz parametrów reologicznych) mieszaniny wypływającej z rury wypełnionej kruszywem w stosunku do początkowej gęstości mieszaniny. Spadek gęstości mieszaniny jest skutkiem osadzenia się części transportowanego w mieszaninie materiału w przestrzeni międzyziarnowej.

Ilość materiału wypełniającego szacowano poprzez wyznaczenie jednostkowego spadku udziału części stałych w mieszaninie. Wyniki przeprowadzonych badań przedstawiono w tabeli 1. Spadek udziału części stałych w mieszaninie przepływającej przez przestrzeń międzyziarnową nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, jaką osadzony materiał zajmie objętość, ze względu na trudną do oszacowania ilość wody zatrzymanej wraz z ziarnami cementu i/lub popiołów lotnych.

Na rys. 5 przedstawiono przebieg względnego spadku zawartości części stałych w badanej mieszaninie wskutek przepływu przez model warstwy kruszywa. Największą wartość spadku gęstości mieszaniny (o 120 kg/m3) i tym samym największy spadek zawartości części stałych w mieszaninie (ΔUcs = 229 kg/m3) uzyskano dla mieszaniny o rozlewności R = 180 mm przy najmniejszej zarejestrowanej prędkości przepływu wynoszącej około 0,775 cm/s. Mieszanina o rozlewności R = 180 mm (najmniejszej spośród biorących udział w badaniu) wykazywała także największą dynamikę zmiany udziału części stałych, uzyskując przy prędkości przepływu 5,7 cm/s spadek zawartości części stałych w wysokości 38 kg/m3.

Mieszaniny o większej rozlewności 210 i 250 mm wykazywały znacznie mniejsze wartości spadku gęstości i zmiany zawartości części stałych po przepływie przez modelową warstwę kruszywa. Dla mieszaniny o rozlewności R = 250 mm spadek udziału części stałych w mieszaninie zmieniał się od 76,4 do 28,6 kg/m3, przy spadku gęstości w zakresie od 40 do 10 kg/m3, dla zakresu prędkości przepływu odpowiednio od około 1,0 do 9,5 cm/s. Po przepływie przez model warstwy kruszywa mieszaniny o rozlewności R = 250 mm zmiany jej parametrów przebiegały z tendencją podobną, jak dla mieszaniny o rozlewności R = 210 mm, przy czym zaobserwowane spadki gęstości były nieco mniejsze i wynosiły od 20 do 10 kg/m3, a udziału części stałych od 38,2 do 19,1 kg/m3. Prędkości przepływu zmieniały się odpowiednio w zakresie od około 3,3 do 10,8 cm/s.

Rozpatrując zależność spadku udziału części stałych w mieszaninie przepływającej przez model warstwy kruszywa od rozlewności i jednostkowego spadku wysokości przepływu, można stwierdzić, że największe wartości spadku zawartości części stałych wykazuje mieszanina o rozlewności R = 180 mm, której gęstość początkowa wynosiła 1560 kg/m3. Drugim warunkiem uzyskania przez mieszaninę znacznego spadku udziału części stałych jest mała prędkość przepływu (rys. 5) bądź mały spadek wysokości przepływu (rys. 6). Z kolei wzrost prędkości przepływu, związany z większym spadkiem wysokości przepływu w rozpatrywanym zakresie wielkości, powoduje spadek zawartości części stałych w mieszaninie do około 20 kg/m3. Przy rosnącej prędkości przepływu mieszaniny przez przestrzeń międzyziarnową obserwuje się ponadto malejące znaczenie gęstości początkowej (rozlewności) mieszaniny.

6. Podsumowanie

Właściwości transportowe i migracyjne odnoszą się do właściwości reologicznych mieszanin, rozpatrywanych w odniesieniu do hydrotransportu w rurociągach oraz swobodnego rozpływu w pustkach podziemnych.

Dla mieszanin przeznaczonych do wypełniania pustek podziemnych stosuje się zapisy norm y [10], według której do uproszczonego (porównawczego) opisu właściwości przepływowych mieszanin stosuje się kryterium rozlewności, jako poglądowy obraz ich reologicznych właściwości [13].

Jak wynika z przedstawionych wyników badań, intensywność wypełniania pustek, mierzona spadkiem udziału części stałych w przepływającej mieszaninie, spada wraz ze wzrostem rozlewności mieszaniny i prędkości przepływu.

Zachowanie odpowiednio dużej rozlewności mieszaniny wypełniającej jest niezbędne do wypełnienia przestrzeni między ziarnowych w omówionych zasypach z kruszywa łamanego. Warunek ten w równym stopniu dotyczy też konieczności zapewnienia dopływu mieszaniny do skomplikowanej struktury pustek o zróżnicowanych rozmiarach, takich jak gruzowiska zawałowe, częściowo zawalone wyrobiska górnicze, źle zlikwidowane szyby oraz wszelkie inne pustki o trudnych do oszacowania rozmiarach. Zwiększenie rozlewności mieszaniny drobnoziarnistej uzyskuje się głównie poprzez zwiększenie proporcji wody do sumy składników stałych mieszaniny. Odbywa się to kosztem wydłużenia czasów tężenia i wiązania, a przede wszystkim powoduje spadek wytrzymałości na ściskanie po 28 dobach sezonowania (mierzony wg ww. normy) oraz pozostałych parametrów wytrzymałościowych, w tym także rozmakalności, tj. odporności zestalonej mieszaniny na wtórne oddziaływanie wody [6].

Dla zniwelowania niepożądanych skutków spadku koncentracji części stałych w mieszaninie można zastosować takie rozwiązania jak zastąpienie części suchych składników mieszaniny przez środek wiążący o większej sile wiązania niż w podstawowym składzie recepturowym, czy wprowadzenie do mieszaniny preparatów upłynniających, a w przypadku użycia sposobu wypełniania pustek przedstawionego w niniejszym artykule - zastąpienie kruszywa naturalnego kruszywem spiekanym, np. keramzytem o wysokiej wodochłonności [3].

W podsumowaniu przedstawionych w niniejszym opracowaniu rozważań należy podkreślić, że próby ograniczenia rozpływu mieszaniny wypełniającej w pustkach przez zamknięcie kontaktów hydraulicznych z głębiej położonymi ich częściami mogą okazać się nieskuteczne.

Może to być skutkiem niekorzystnych parametrów geometrycznych wypełnianej pustki, nieodpowiedniego ukształtowania kontaktów hydraulicznych z innymi pustkami lub braku możliwości uzyskania odpowiedniego kształtu bryły kruszywa.

Literatura

1. Azadegan O., Yaghoubi M.J., Pourebrahim Gh. R.: A laboratory study of the behaviour of the lime/cement slurry and compacted un-reinforced piles. Electronic Journal of Geotechnical Engineering 2012, vol. 16, bund D, s. 375-386.

2. Brady B.H.G., Brown E.T.: Rock Mechanics for Underground Mining. Springer 2006, s. 413-414.

3. Domagała L.: Kruszywa spiekane do betonów. Kruszywa - Produkcja - Transport - Zastosowania 2013, nr 6, s. 64-67.

4. Galos K., Szlugaj. J.: Badania w instalacji pilotowej w Regulicach przydatności odpadów przeróbczych z wybranych kopalń węgla kamiennego do produkcji kruszyw mineralnych, Przegląd Górniczy 2014, nr 5, s. 129-136.

5. Kwiatek J.: Obiekty budowlane na terenach górniczych. Wyd. GIG, Katowice 2007.

6. Plewa F., Mysłek Z., Strozik G.: Zastosowanie odpadów energetycznych do zestalania rumowiska skalnego. Mat. XXII Konf.: Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej pt. Przyszłość energetyczna Polski a dostępność paliw i energii, Wyd. IPGSMiE PAN, Ustroń 2008, s. 83-93.

7. Plewa F., Strozik G., Jendruś R.: Model empiryczny przepływu mieszanin drobnofrakcyjnych przez gruzowisko zawałowe na podstawie badań laboratoryjnych. Mat. VI Konf. nauk.-technicznej: Ochrona środowiska na terenach górniczych, Wyd. Politechnika Śląska, Szczyrk 2006, s. 343-351.

8. PN-EN 12620: Kruszywa do betonu.

9. PN-EN 1997-3:2000: Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw - Oznaczanie gęstości nasypowej i jamistości.

10. PN-G-11011:1998: Materiały do podsadzki zestalanej i doszczelniania zrobów - Wymagania i badania.

11. Popiołek E.: Ochrona terenów górniczych. Wyd. AGH, Kraków 2009.

12. Popiołek E., Pilecki Z., Ostrowski J., i in.: Ocena przydatności do zabudowy terenów zagrożonych deformacjami nieciągłymi za pomocą metod geofizycznych. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2005.

13. Strozik G.: Ocena własności transportowych i migracyjnych mieszanin drobnofrakcyjnych do doszczelniania zrobów zawałowych w aspekcie ich własności reologicznych. Czasopismo Nauk.-Techniczne Górnictwa Rud "CUPRUM" 2010, nr 2(55), s. 66-75.

14. Strozik G.: Wypełnianie pustek podziemnych w górotworze naruszonym eksploatacją górniczą. Wyd. Nauk. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2015, s. 94-126.

15. Strozik G., Jendruś R., Zając J.: Likwidacja płytko zalegających pustek poeksploatacyjnych pod obiektami budowlanymi na przykładzie prac przy budowie DK79 w Jaworznie. Mat. XIV Międzynarodowego Symp.: Geotechnika- Geotechnics, Gliwice - Ustroń 2010, s. 197-209.

16. Stryczek S., Gonet A.: Geoinżynieria. Studia, Rozprawy, Monografie nr 71, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2000.

17. Zych J., Kubański A., Piwowarski W., Gądek A.: Sposób likwidacji płytkich wyrobisk górniczych byłej kopalni barytu w Boguszowie. Mat. Symp. Warsztaty 2001 nt. Przywracania wartości użytkowych terenom górniczym, Wyd. IGSMiE PAN, 2001, s. 243-256.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Kruszywa łamane w likwidacji wielkowymiarowych płytkich pustek podziemnych

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!