W czasie projektowania zakładano, że będzie to najnowocześniejsza kopalnia w polskim górnictwie węglowym. Dlatego nadanie jej imienia Stanisława Staszica, człowieka, który w swoich czasach był symbolem postępowej myśli technicznej, prekursorem nowoczesnego górnictwa, nie jest przypadkiem.
Projekt kopalni został zatwierdzony 5 lutego 1958 roku przez Główną Komisję Oceny Projektów Inwestycyjnych Ministerstwa.
W dniu 2 października 1958 roku Ministerstwo Górnictwa i Energetyki utworzyło dla kopalni "Staszic" obszar górniczy Giszowiec o wielkości 11,987 km2.
Na mocy zarządzenia tegoż Ministerstwa 1 stycznia 1959 roku zostało utworzone przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Kopalnia Węgla Kamiennego "Staszic" w budowie.
Budowę Kopalni Węgla Kamiennego STASZIC" rozpo-częto 3 stycznia 1959 roku od głębienia szybów.
Do eksploatacji kopalnia formalnie została oddana 20 lipca 1964 roku w strukturze opartej o szyb wdechowy II i szyb wentylacyjny V na założonym poziomie wydobywczym na głębokości 500m. Nadal jednak kopalnia była przedsiębiorstwem w budowie, a jej dokończenie wymagało poważnych nakładów inwestycyjnych prowadzonych jeszcze przez kilka lat. W trakcie budowy kopalni zastosowano wiele nowatorskich rozwiązań technicznych i technologicznych pozwalających skrócić cykl jej budowy oraz zmniejszyć nakłady inwestycyjne.
Pierwszą eksploatację prowadzono tylko jedną ścianą wydobywczą nr 101 w pokładzie 364 wyposażoną w najnowocześniejsze maszyny i urządzenia, przy czym wyznacznikiem nowoczesności był wówczas płytko - zabiorowy kombajn Andersen-Boyes16 z napędem cięgnowym, poruszającym się po przenośniku pancernym typu Samson. Wydobycie ze ściany wynosiło 1000 - 1200 t/d.
W zakresie inwestycji technicznych należało dokończyć budowę szybu I wraz z wyposażeniem, zbudować poziom wydobywczy 720m, oraz zakończyć budowę zakładu przeróbczego, a przede wszystkim doprowadzić do końca budowę trzech szybów wentylacyjno-materiałowych. Do realizacji pozostała większość prac związanych z doprowadzeniem kopalni do planowanej zdolności produkcyjnej założonej na poziomie 10 000 t/d