KHW: kluczowy etap projektu odmetanowania złoża węgla

KHW: kluczowy etap projektu odmetanowania złoża węgla
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

W kopalni Mysłowice-Wesoła zaczął się kluczowy etap pionierskiego projektu badawczego związanego z tzw. odmetanowaniem złoża węgla. Naukowcy sprawdzają tam, czy możliwe jest odprowadzenie metanu ze złoża przed eksploatacją, a nie - jak teraz - w jej trakcie.

Jak poinformował PAP w piątek rzecznik Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego Mirosław Rutkowski, tego dnia rozpoczął się tam kluczowy etap prób - tzw. szczelinowanie hydrauliczne w wykonanym odwiercie do usuwania metanu ze złoża. Technologia jest podobna do używanej przy wydobyciu gazu z łupków - ma sprawić, by metan uwalniał się ze złoża szybciej.

Testy odbywają się w kopalni Mysłowice-Wesoła - jednej z najbardziej niebezpiecznych na Górnym Śląsku. To tam 6 października br. doszło do zapłonu i najprawdopodobniej wybuchu metanu, w następstwie którego zginęło 5 górników, a ponad 20 zostało rannych. Odległość od miejsca katastrofy do poligonu badawczego wynosi ponad 3 km.

Realizowane w kopalni Mysłowice-Wesoła przedsięwzięcie dotyczy tzw. przedeksploatacyjnego odmetanowania pokładów węgla otworami powierzchniowymi. Projekt, we współpracy z właścicielem kopalni - Katowickim Holdingiem Węglowym, od końca ub. roku prowadzi śląski oddział Państwowego Instytutu Geologicznego.

Przedsięwzięcie polega na wykonaniu otworów z powierzchni ziemi do przesyconych metanem pokładów węgla, a następnie na powolnym, samoczynnym usuwaniu gazu. Proces odmetanowania nowego pola wydobywczego w ten sposób może trwać parę lat, ale po jego zakończeniu eksploatacja oczyszczonych pokładów powinna stać się znacznie bezpieczniejsza, szybsza i tańsza niż dotąd. Jednocześnie gaz wydobywany tą metodą ma identyczny skład jak naturalny gaz ziemny, może być więc przekazywany do sieci krajowej.

W toku eksperymentu najpierw w lesie w pobliżu kopalni Wesoła wywiercono otwory dla odmetanowania złoża z powierzchni. Pierwszy sięgnął kilometra w głąb ziemi. Kolejny, połączony z nim tzw. otwór kierunkowy o długości 1918 m przebiega na odcinku 600 m w pokładzie węgla, który w przyszłości będzie eksploatowany przez kopalnię.

Według informacji rzecznika PIG-PIB w czerwcu br. uzyskano tam stały przepływ gazu rzędu 250 m sześc. na dobę. Szczelinowanie polega na wtłoczeniu do jednego z otworów cieczy pod dużym ciśnieniem, co powinno zwiększyć efektywność wydobycia metanu. Szef projektu Janusz Jureczka ma nadzieję na przynajmniej 4-krotne zwiększenie wcześniejszego przepływu.

Zgodnie z wcześniejszymi założeniami, jeżeli w wyniku szczelinowania uwalnianie się gazu okazałoby się skuteczne, tzw. testy złożowe mogą potrwać co najmniej pół roku. Później rozważany miał być kolejny podobny eksperyment, w innej kopalni i realizowany przez innych naukowców, aby zobiektywizować wyniki badań.

Badania w kopalni Wesoła są prowadzone w pokładach węgla, które zakład zamierza eksploatować w latach 2016-2017. Przedsięwzięcie - prócz sprawdzenia skuteczności takiej formy odmetanowania złoża - pozwala również m.in. na zbadanie znajdującego się tam węgla, szybkie uzyskanie jego próbek na powierzchni i określenie ilości zawartego w nim metanu.

Realizacja projektu, finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, ma przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa w górnictwie.

Wiceminister środowiska, główny geolog kraju Piotr Woźniak deklarował wcześniej, że jeżeli badania powiodą się, w przyszłości możliwe byłoby administracyjne wprowadzenie obowiązku dotyczące przedeksploatacyjnego odmetanowania pokładów węgla, aby poprawić bezpieczeństwo górników oraz umożliwić energetyczne wykorzystanie znacznie większej niż dotąd ilości tego gazu.

Równolegle w górnictwie realizowany jest inny projekt, służący sprawdzeniu, jak skutecznie pozyskiwać metan z powietrza wentylacyjnego kopalń, w którym stężenie tego gazu jest bardzo niskie.

Z danych nadzoru górniczego wynika, że mimo spadku wydobycia węgla ilość metanu wydzielającego się z jego złóż wzrasta. Podczas pierwszego posiedzenia komisji mającej wyjaśnić przyczyny i okoliczności ostatniej katastrofy w Mysłowicach-Wesołej prezes Wyższego Urzędu Górniczego Mirosław Koziura akcentował, że w tym roku zagrożenie metanowe w polskich kopalniach wzrosło w sposób niespotykany dotąd w okresie powojennym. Według obliczeń przeciętnie z każdej tony wydobywanego węgla wydziela się ponad 11 m sześc. metanu.

Eksperci oceniają, że tzw. metanonośność pokładów węgla będzie rosnąć wraz z postępującą głębokością eksploatacji. Dlatego spodziewany jest dalszy wzrost ilości wydzielonego metanu w przeliczeniu na każdą tonę wydobycia. Nadzór górniczy wskazuje, że powinno to skłonić kopalnie, aby więcej metanu ujmować w specjalne instalacje i wykorzystywać gospodarczo. Prąd i ciepło z metanu mogą zaspokajać potrzeby kopalń i służyć odbiorcom komunalnym.

Obecnie odmetanowanie odbywa się dopiero w trakcie eksploatacji węgla. Część wydzielającego się z węglowych pokładów gazu trafia do specjalnych instalacji, a pozostała część wypuszczana jest w powietrze systemami wentylacji kopalń.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: KHW: kluczowy etap projektu odmetanowania złoża węgla

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!