Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Praktycznie wszystkie miasta w regionie górnośląskim mają podobne problemy, w tym ujemne saldo migracji, czyli więcej osób z tych miast wyjeżdża niż się w nich osiedla, odnotowują także ujemne przyrosty naturalne.
- Sytuacja Siemianowic Śląskich jest podobna do wielu miast na Górnym Śląsku - mówi portalowi wnp.pl prof. Marek Szczepański, socjolog z Uniwersytetu Śląskiego. - Praktycznie wszystkie miasta mają ujemne saldo migracji, czyli więcej osób z tych miast wyjeżdża niż się w nich osiedla, mają ujemne przyrosty naturalne, a zatem więcej ludzi umiera w nich niż się rodzi.
Przełom XX i XXI wieku przyniósł w Siemianowicach Śląskich, podobnie jak w okolicznych miastach, szereg niekorzystnych zmian i strat materialnych.
Zamknięto i zlikwidowano kopalnię Siemianowice. Poza tym doszło do likwidacji większości państwowych zakładów przemysłowych, w tym Huty Jedność. Przez to w Siemianowicach nagromadziły się problemy społeczne.
- Kluczową sprawą jest samorząd gminny i jego podejście do problemów - zaznacza prof. Szczepański. - Nikt poza nim i samymi mieszkańcami nie jest w stanie przebudować na przykład gospodarki miasta. W taki sposób, żeby zapełnić lukę po tradycyjnych wspólnotach gospodarowania, po górnictwie, hutnictwie i całym przemyśle ciężkim.
Prof. Marek Szczepański wskazuje, że przy braku wypełnienia tej luki powstają getta poindustrialne, getta ubóstwa.
To dotyczy nie tylko Siemianowic Śląskich, ale też na przykład Mysłowic, gdzie trzeba poradzić sobie ze zrewitalizowaniem obszarów w centrum miasta, Świętochłowic, czy Bytomia. Choć ten ostatni przykład zasługuje na odrębną dyskusję.
Dziś szczególnie istotne jest to, że spółki węglowe dają pracę mieszkańcom danego miasta. Górnictwo to znaczący pracodawca, zważywszy że dochodzą do tego firmy okołogórnicze.
Jedno miejsce pracy w górnictwie generuje cztery w jego otoczeniu.
W Rudzie Śląskiej, gdzie funkcjonują kopalnie, jest bezrobocie na poziomie 8 procent, a w Bytomiu, gdzie pozamykano kopalnie, wynosi ono około 20 procent.
- Miasto będzie takie, jak jego prezydent, jak jego władze - mówi prof. Marek Szczepański. - Mam tu na myśli posiadanie, bądź nie, określonej wizji rozwojowej. Trzeba na coś postawić, mogą to być na przykład usługi przemysłowe. Trzeba przede wszystkim mieć pomysł na miasto, którym się zarządza. Przykładowo Jacek Karnowski ma pomysł na Sopot, Tadeusz Ferenc, prezydent Rzeszowa ma wizję dla tego miasta, podobnie jak Wojciech Szczurek ma wizję dotyczącą przyszłości i dalszego rozwoju Gdyni. Ktoś powie, że to przykłady nieprzystające do Siemianowic Śląskich. Ale przykładowo Tadeusz Ferenc uznał, że Rzeszów ma przede wszystkim olśniewać urodą, ma być swoistym pomostem między Polską a Ukrainą. Potrzebne jest oddanie oraz wizja, a później mozolne jej realizowanie - zaznacza prof. Szczepański.
Według prof. Szczepańskiego należy przeprowadzić analizę mocnych i słabych stron miasta, na przykład Siemianowic Śląskich, pamiętając, że Siemianowice czy Świętochłowice to miasta problemowe.
Unia Europejska pomoże, ale wówczas, gdy najpierw samorządy pomogą same sobie.
- Potrzebny jest wysiłek władz oraz mieszkańców. Bez tego te miasta nie poderwą się do lotu - zaznacza prof. Marek Szczepański. - Jak się rozejrzymy w Europie, to dostrzeżemy, że praktycznie wszystkie miasta poprzemysłowe położyły nacisk na rozwój sektora usług. Konieczna jest też przynajmniej częściowa reindustrializacja. Wystarczy spojrzeć na podstrefę tyską Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Tam mamy do czynienia z nowoczesną formą reindustrializacji. Sam pomysł na specjalne strefy ekonomiczne był przecież pomysłem częściowej reindustrializacji. Ludzi nie stać będzie na usługi, jeżeli będą żyć z zasiłków czy z płacy minimalnej - podkreśla prof. Marek Szczepański.
I dodaje, że trzeba też pamiętać, iż kapitał prywatny przychodzi tam, gdzie jest przyjazny klimat dla biznesu. Same tereny, same drogi i odpowiednie skomunikowanie, już nie wystarczą.
- A zatem potrzebna jest reindustrializacja w nowoczesnym wydaniu oraz postawienie na określony segment usług - ocenia prof. Marek Szczepański. - Kryzys na Ukrainie oraz fakt, iż Rosja jest trudnoprzewidywalna, może sprzyjać temu procesowi reindustrializacji.
Na potrzebę reindustrializacji wielokrotnie zwracał też między innymi uwagę prof. Jerzy Buzek, europoseł, były Przewodniczący Parlamentu Europejskiego.
- Przecież kryzys najlepiej przeszły kraje mające silny przemysł - zaznacza prof. Jerzy Buzek. - Ważne są także ceny energii, kiedy mówimy o konkurencyjności gospodarek.
Jeżeli Europa chce budować gospodarkę w oparciu o produkcję, to nie może ograniczać się poprzez wysokie ceny energii. To bowiem przyczynia się do spadku konkurencyjności.
- Energia elektryczna na Starym Kontynencie jest niemal dwukrotnie droższa niż w USA - podkreśla Jerzy Buzek. - Warto myśleć o energetyce jako kluczu do gospodarczego sukcesu. Chińczycy czy Hindusi chcą wydobywać węgiel. Jeżeli ktoś mówi teraz o zmierzchu węgla, to się myli. Naszym celem nie jest obniżanie zużycia węgla, tylko redukowanie emisji dwutlenku węgla - zaznacza prof. Jerzy Buzek.
Trzeba też pamiętać, że eksploatacja górnicza pod terenami silnie zurbanizowanymi ma swoje poważne konsekwencje. I niesie ze sobą konieczność przeznaczania znacznych środków na usuwanie szkód górniczych.
Dlatego na Górnym Śląsku ludzie czasem patrzą na górnictwo nieprzychylnie, a na przykład na Lubelszczyźnie czekają na inwestycje w budowę nowych kopalń, bo to szansa na nowe miejsca pracy.
W przypadku największej górniczej spółki nie tylko w Polsce, ale i w Europie, czyli Kompanii Węglowej na likwidację szkód górniczych przeznaczane są znaczące sumy.
W ostatnich trzech latach Kompania Węglowa przeznaczyła na usuwanie skutków działalności górniczej 771,6 mln zł.
Natomiast od 2003 roku ta kwota wyniosła przeszło 2 mld zł.
Kwestie szkód górniczych w poszczególnych miastach są dyskutowane w trakcie posiedzeń zespołów porozumiewawczych. Tam wskazywane są m.in. priorytetowe działania w zakresie usuwania szkód górniczych.
Podczas posiedzeń zespołów porozumiewawczych obecni są dyrektorzy kopalń, samorządowcy oraz dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych.
To również miejsce na zrelacjonowanie tego, co w danym mieście zdołano już zrealizować w zakresie usuwania szkód z tytułu górniczej eksploatacji i co będzie realizowane w dalszej kolejności.
Należy się stale troszczyć o odpowiednią profilaktykę górniczą i budowlaną.
Dawid Kostempski, przewodniczący Górnośląskiego Związku Metropolitalnego i prezydent Świętochłowic wskazuje, że dialog na linii gminy-spółki węglowe stopniowo ulega poprawie.
- Coraz więcej zadań spada na samorządy, jednak środki już za tym nie idą - podkreśla Dawid Kostempski.
W miastach wskazują, że spółki węglowe dają sporo środków na likwidację szkód górniczych, ale nadal są to środki niewystarczające. Kołem zamachowym rozwoju samorządów są środki europejskie.
Przedstawiciele samorządów obawiają się możliwości zaistnienia sytuacji, w której środki z UE się pojawią, również na rewitalizację terenów pogórniczych, ale gminy nie będą mogły po te środki sięgnąć, bowiem nie będą dysponować wkładem własnym.
Jerzy Dudała
Opisanymi w artykule problemami zajmie się VI Europejski Kongres Gospodarczy w Katowicach. 9 maja odbędą się sesje pt. "Efektywne restrukturyzacje" i "Górnictwo w Polsce". Czytaj więcej o EEC 2014
12.00-14.00 9 maja 2014 r.
Hotel Monopol
- Przebudowa dużych struktur gospodarczych – branż i megaprzedsiębiorstw
- Jak restrukturyzować? Skutecznie, bezpiecznie, odpowiedzialnie. Doświadczenia światowe
- Rola państwa w skomplikowanych procesach restrukturyzacyjnych
- Komunikacja wewnętrzna i dialog z otoczeniem
- Łagodzenie negatywnych skutków restrukturyzacji
9 maja 2014 r.
12.00-14.00
Budynek Altus
Górnictwo w Polsce
Wydobycie węgla kamiennego w Polsce – podstawowe liczby i fakty
Perspektywy węgla jako paliwa energetycznego w Unii Europejskiej w kontekście polityki klimatycznej i bezpieczeństwa energetycznego
Zewnętrzne i wewnętrzne warunki określające sytuację polskiego górnictwa
Koszty wydobycia – klucz do rentowności
Prognozy związane z restrukturyzacją, płynnością, koniunkturą
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Dylemat miast: co w zamian przemysłu ciężkiego, w tym górnictwa?