25 mld zł na rewitalizację w unijnej perspektywie 2014-2020

25 mld zł na rewitalizację w unijnej perspektywie 2014-2020
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Rada Ministrów 24 marca br. przyjęła założenia do projektu ustawy o rewitalizacji, przedłożone przez ministra infrastruktury i rozwoju. Założenia zawierają propozycje kompleksowych rozwiązań, które będą służyć "ożywieniu" obszarów zdegradowanych. - W zbliżającej się perspektywie unijnej na lata 2014-2020 na program rewitalizacji chcemy wydać 25 mld zł - poinformowały premier Ewa Kopacz i szefowa Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju Maria Wasiak.

Na terenie wielu dużych i małych miast, a także w gminach wiejskich, znajdują się obszary zdegradowane, charakteryzujące się zniszczoną, zaniedbaną infrastrukturą mieszkaniową, gorszą jakością przestrzeni publicznej, wieloma problemami społecznymi, upadkiem gospodarczym, itd. Są to najczęściej tereny śródmiejskie, stare dzielnice mieszkaniowe, tereny poprzemysłowe, okolice po zlikwidowanych połączeniach kolejowych (dworce, bocznice kolejowe z infrastrukturą), tereny po nie działających już portach czy nieczynnych obiektach wojskowych. Miejsca takie generują często występowanie negatywnych zjawisk, takich jak np.: bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, problemy edukacyjne, brak uczestnictwa w życiu publicznym i kulturze, zniszczenie środowiska naturalnego, niski poziom obsługi komunikacyjnej czy brak terenów publicznych.

Premier Ewa Kopacz przypomniała na konferencji po posiedzeniu rządu, że w perspektywie finansowej 2007-2013 na rewitalizację przeznaczono 5 mld zł. "W nowej perspektywie (2014-2020) przeznaczamy na ten cel 25 mld zł. (...) Będziemy również zwiększać w tym projekcie (założeń do ustawy o rewitalizacji) uprawnienia samorządów, chociażby do tego, że samorząd będzie miał prawo do pierwokupu. Dajemy możliwość samorządom, aby w ramach tych pieniędzy ponosili koszty za remonty indywidualnych właścicieli tych budynków, które na przykład na tym rynku, czy na tej ulicy się znajdują" - mówiła szefowa rządu.

"Chcemy, żeby ten projekt, którego założenia dzisiaj przyjęliśmy, jeszcze w maju, przed wakacjami trafił na pewno do laski marszałkowskiej po to, żebyśmy mogli go procedować w parlamencie i uchwalić przed końcem tej kadencji" - dodała premier.

"Na program rewitalizacji chcemy wydać 25 mld zł w zbliżającej się perspektywie. Z tego 22 mld będzie pochodzić ze środków unijnych - 15 mld z programów regionalnych i 7 mld ze środków krajowych - plus 3 mld ze środków własnych, naszego budżetu krajowego. Ta ustawa wychodzi naprzeciw potrzebie, bardzo akcentowanej szczególnie przez samorządy, większej elastyczności w zarzadzaniu potrzebami lokalnych społeczeństw" - zaznaczyła z kolei minister Wasiak.

Dodała, że rząd "chce wyposażyć samorządy w dodatkowe instrumenty prawne o charakterze koordynacyjnym, ale też takim, który przyspieszy podejmowanie decyzji wdrażających programy rewitalizacyjne". "Z drugiej strony bardzo nam zależy na zwiększeniu tzw. partycypacji społecznej. Wydaje się bardzo cenne, aby wykorzystać dorobek ostatnich lat, jakim są chociażby tzw. ruchy miejskie" - mówiła.

"Chcemy też ze strony rządu, ministerstwa infrastruktury, nie czekając nawet na samą ustawę, zachęcać samorządy (...) do przygotowania się do wykorzystania tej ustawy. Planujemy, aby ze środków programu Pomoc techniczna w najbliższych miesiącach ogłosić konkurs dla gmin planujących przedsięwzięcia rewitalizacyjne. Efektem tego konkursu byłaby możliwość pozyskania przez niektóre samorządy dodatkowych środków na dobre planowanie działań rewitalizacyjnych" - zaznaczyła minister.

Większa rola społeczności lokalnej

Proponowane rozwiązania pozwolą władzom samorządowym prowadzić na najbardziej zniszczonych terenach działania rewitalizacyjne. Integralną częścią tych przedsięwzięć będzie włączenie w proces odnowy społeczności lokalnej, i to na wszystkich etapach rewitalizacji – od planowania, przez realizację aż po ocenę działań. Bo rewitalizacja, zgodnie z ideą przewodnią projektowanej ustawy, nie będzie jedynie remontem, modernizacją, odbudową czy rekultywacją. Będzie to kompleksowy, wielowymiarowy proces, który w sposób trwały zmieni i ożywi dany obszar, przywracając mu jego społeczną użyteczność i jakość. Dlatego rozpoczęcie przez gminę programu rewitalizacji obszarów zdegradowanych musi być poprzedzone gruntowną analizą uwarunkowań, przede wszystkim o charakterze społecznym. Wynika to z przyjętego założenia, że rewitalizacja ma służyć w pierwszej kolejności poprawie bytu i życia mieszkańców, w tym ich sytuacji społeczno-ekonomicznej.

Lepsza koordynacja

W ustawie znajdą się przepisy regulujące przygotowanie, koordynację oraz wdrażanie gminnych programów rewitalizacji (gpr). Rewitalizacja będzie zadaniem własnym gminy, jednak nowe przepisy nie będą obligatoryjne - tj. nie będą nakładać na gminy obowiązku uchwalania gminnych programów rewitalizacyjnych.

Rewitalizacja, zgodnie z założeniami, będzie procesem wyprowadzania obszarów zdegradowanych ze stanu kryzysu, który doprowadzi do znaczącej poprawy jakości życia osób zamieszkujących te tereny.

Bardzo ważnym elementem programów rewitalizacyjnych będzie zaangażowanie lokalnych społeczności w proces zmian, zarówno na etapie programowania (szerokie i transparentne konsultacje), jak i podczas realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych (wykonanie i monitorowanie działań). Gminy, które zdecydują się na program naprawczy, będą mogły powołać komitet rewitalizacji, który będzie płaszczyzną współpracy organów gminy i uczestników przedsięwzięć rewitalizacyjnych (mieszkańców, przedsiębiorców, instytucji, itp.). Komitet będzie posiadał wyłącznie kompetencje opiniodawcze i doradcze, będzie więc raczej forum dialogu szerokiego kręgu przedstawicieli społeczności lokalnej. Powołanie, tryb pracy, wybór członków komitetu ma określać uchwała podejmowana przez gminę.

Gminy muszą mieć program

Prowadzenie rewitalizacji na obszarach zniszczonych będzie się odbywać na podstawie uchwalanego i przyjętego przez gminę gminnego programu rewitalizacji (gpr). W projekcie ustawy znajdą się przepisy, które określą, jakie elementy powinien zawierać program. Jego podstawą powinno być wyznaczenie obszarów wymagających interwencji oraz przedstawienie całościowej strategii prowadzenia działań rewitalizacyjnych.

Zgodnie z założeniami, możliwe będzie utworzenie na obszarach rewitalizowanych specjalnej strefy rewitalizacji (ssr). Status ssr umożliwi korzystanie ze specjalnych udogodnień, pozwalających rozwijać społeczne budownictwo czynszowe, pozyskiwać nieruchomości na ten cel w drodze wywłaszczenia, również w zakresie nabycia prawa współwłasności. Mają obowiązywać także szczególne instrumenty prawne, np. czasowe zamrożenie wysokości czynszu w gminnym zasobie mieszkaniowym, wypowiedzenia bądź modyfikacje postanowień umów najmu lokali komunalnych w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia remontów.

Przewiduje się, że na obszarach najbardziej zdegradowanych podstawą realizacji przekształceń urbanistycznych oraz prac inwestycyjno-budowlanych ujętych w gminnym planie rewitalizacji będzie miejscowy plan rewitalizacji (mpr). Specjalne regulacje cechujące mpr to np. możliwość nadania mu nieciągłego charakteru czy przypisania do nieruchomości szczegółowych warunków realizacji inwestycji przewidzianych w planie miejscowym.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: 25 mld zł na rewitalizację w unijnej perspektywie 2014-2020

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!